در روانشناسی، اصطلاحی که اغلب برای توصیف والدین سمی استفاده می شود، والدین خودشیفته است. روابط سمی والدین وکودک اغلب از دوران کودکی شروع شده و تا بزرگسالی ادامه می یابد. این روابط می تواند تأثیرات منفی بر روی کودکان داشته باشد و بر سلامت روحی و جسمی آنها تأثیر بگذارد.
والدین هم انسان هستند و این به این معنی است که آنها هم ممکن است اشتباه کنند. گاهی اوقات فریاد بزنند، کارهای مضری برای سلامت روحی و روانی فرزندشان انجام دهند که شاید ناخواسته باشد. اما انگیزه و هدف آنها این است که در جهت والد بهتر شدن تلاش می کنند. اما والدین سمی بیشتر نگران نیازهای خود هستند تا اینکه به این مورد فکر کنند که آیا کاری که انجام می دهند زیان آور است یا نه. این والدین به طور مداوم به شیوه ای رفتار می کنند که باعث احساس گناه، ترس یا تعهد در فرزندانشان می شود.
این والدین هرگز نخواهند توانست یکی از مؤلفههای رابطه سالم بین والدین و فرزند، از جمله عشق، گرما، تربیت درست، درک کودک، پشتیبانی و حمایت از کودک، الگوبرداری مناسب، فرصتهای آموزشی، مرزها و محدودیتهای روشن و محکم را فراهم کنند. چرا که الگوهای رفتاری والدین در نهایت زندگی فرزندشان را شکل می دهد.
والدین سمی محیطی منفی و سمی در خانه ایجاد کرده و از ترس، احساس گناه و تحقیر به عنوان ابزاری برای اطمینان از تبعیت فرزندانشان استفاده می کنند. آنها می توانند بدرفتار، کنترل کننده و خشن باشند و هیچ حمایت عاطفی از فرزندانشان نداشته باشند. بزرگ شدن با والدین سمی می تواند بر سلامت جسمی و روانی شما تأثیر بگذارد و کودک را در معرض خطر مصرف مواد مخدر، اعتماد به نفس پایین و مشکلاتی در برقراری روابط با دیگران قرار دهد.
والدین سمی هرگز اعتراف نخواهند کرد که کاری که انجام می دهند اشتباه است و حتی عذرخواهی هم نمی کنند. بسیاری از آنها حتی معتقد هم نیستند که شیوه فرزندپرری آنها آسیب زا است و اصرار دارند که روش آنها کاملا به نفع کودک است. استرس کودکان که در چنین خانوادههایی اجتناب ناپذیر است. رفتارهای توهین آمیز والدین سمی بر فرزندانشان هم در دوران کودکی و هم بزرگسالی تاثیر منفی می گذارد.
نشانه های والدین سمی عبارت اند از:
والدین سمی در هنگام عصبانیت به اعمال خشونت آمیز مانند ضربه زدن، لگد زدن یا حتی خفه کردن فرزندان خود متوسل شوند. این رفتار بر کودک تاثیر گذاشته و دچار ترس، اضطراب و خشم می شود. خشونت عواقب شدید روحی و جسمی بر کودکان دارد و بر هر رابطه ای تأثیر منفی می گذارد.
والدین سمی از لحاظ عاطفی و کلامی فرزند خود را تحقیر می کنند که بسیار مخرب تر از خشونت فیزیکی است. از جمله تحقیر کودک در ملا عام و سرزنش کردن کودک.
والدین سمی اغلب نیازها و خواسته های خود را قبل از نیازهای فرزندانشان در اولویت قرار می دهند. آنها ابتدا به نیازهای اولیه خود رسیدگی می کنند و در آخر نیازهای فرزندان خود را برطرف کنند. این مورد نشانه خودشیفتگی در بین والدین بوده و به ویژه برای نوزادان و کودکان خردسالی که توانایی مراقبت از خود را ندارند مضر است.
والدین سمی بیش از حد در زندگی فرزندان خود دخالت می کنند تا جایی که آزادی، استقلال و فردیت کودک را محدود می کند. از نشانههای والدین کنترلکننده این است که انتظار دارند فرزندشان آنگونه که آنها می خواهند باشد.
والدین سمی ممکن است انتظار داشته باشند که فرزندانشان همیشه مطیع آنها باشند. این والدین هنگامی که قدرت آنها به چالش کشیده شود، بیش از حد واکنش نشان داده و حتی ممکن است پرخاشگری هم کنند.
نیاز به تحسین بیش از حد یکی دیگر از نشانه های والدین خودشیفته است. این والدین از فرزندانشان انتظار دارند که آنها را تحسین کنند و در صورت عدم موفقیت ممکن است با رفتارهای توجه طلبانه عصبانی و رنجیده شوند. این والدین معمولاً در مقابل فرزندان خود را تحسین نمی کنند.
والدین سمی زمانی که کودک روابط نزدیکی با افراد دیگر برقرار می کند، احساس حسادت کرده و این روابط را به عنوان تهدید تلقی می کنند. در موارد شدید آنها حتی سعی می کنند به روابط شما پایان دهند تا دیگر احساس خطر نکنند.
والدین سمی از انتخاب ها، علایق و دستاوردهای فرزندانشان حمایت نمی کنند. دلایل مختلفی برای این امر وجود دارد، از جمله حسادت یا نیاز به کنترل. این ویژگی برای کودکانی که خواهان تایید والدین خود هستند آسیب زا است.
گاهی درک این واقعیت که رفتارهای والدین سمی ریشه در ناآگاهی و تجربههای تلخ گذشته آنها دارد، به ما کمک میکند از چرخهی تکرار آسیب بیرون بیاییم. رهایی از اثرات چنین رابطهای نیاز به آگاهی، درمان و بازسازی درونی دارد. در ادامه با چند گام مؤثر برای شروع این مسیر آشنا میشوید:
اولین قدم برای رهایی، آگاهی از رفتارهایی است که در دوران کودکی تجربه کردهایم و امروز ناخواسته تکرارشان میکنیم. شناخت این الگوها، آغاز مسیر درمان است.
بخشی از بلوغ عاطفی، شناخت مرزهای شخصی و حفظ آرامش روان است. مرزبندی با والدین سمی بهمعنای بیاحترامی نیست؛ یعنی بدانیم چه رفتارهایی را نمیپذیریم و چگونه میتوانیم رابطهای محترمانه اما امن داشته باشیم. این آگاهی، پایهی احساس ارزشمندی و آرامش در بزرگسالی است.
بخشش بهمعنای توجیه رفتارها نیست، بلکه رهایی از سنگینی احساسات گذشته است. با پذیرش آنچه اتفاق افتاده، میتوانیم مسیر زندگیمان را با آرامش و آگاهی تازه ادامه دهیم.
گفتوگو با روانشناس یا مشاور خانواده میتواند به درک بهتر احساسات سرکوبشده و بازسازی مرزهای عاطفی کمک کند. درمان حرفهای راهی برای آشتی درونی است.
هیچ والدینی کامل نیست، اما آگاهی از رفتارهای آسیبزا میتواند مسیر تربیت سالمتری را رقم بزند. والدین سمی اغلب ناخواسته الگوهای منفی را تکرار میکنند، اما با شناخت، درمان و آموزش میتوان این چرخه را متوقف کرد. عشق، همدلی و گفتوگو بهترین دارو برای بازسازی رابطهی والد و فرزند است. همچنین آگاهی والدین از آخرین یافته های روانشناسی و نوروساینس در تربیت کودک، میتواند اثر بسیار بزرگی بر بهبود روابط والد و فرزندی داشته باشد.
در روانشناسی، اصطلاحی که اغلب برای توصیف والدین سمی استفاده می شود، والدین خودشیفته است. روابط سمی والدین وکودک اغلب از دوران کودکی شروع شده و تا بزرگسالی ادامه می یابد. این روابط می تواند تأثیرات منفی بر روی کودکان داشته باشد و بر سلامت روحی و جسمی آنها تأثیر بگذارد.
والدین هم انسان هستند و این به این معنی است که آنها هم ممکن است اشتباه کنند. گاهی اوقات فریاد بزنند، کارهای مضری برای سلامت روحی و روانی فرزندشان انجام دهند که شاید ناخواسته باشد. اما انگیزه و هدف آنها این است که در جهت والد بهتر شدن تلاش می کنند. اما والدین سمی بیشتر نگران نیازهای خود هستند تا اینکه به این مورد فکر کنند که آیا کاری که انجام می دهند زیان آور است یا نه. این والدین به طور مداوم به شیوه ای رفتار می کنند که باعث احساس گناه، ترس یا تعهد در فرزندانشان می شود.
این والدین هرگز نخواهند توانست یکی از مؤلفههای رابطه سالم بین والدین و فرزند، از جمله عشق، گرما، تربیت درست، درک کودک، پشتیبانی و حمایت از کودک، الگوبرداری مناسب، فرصتهای آموزشی، مرزها و محدودیتهای روشن و محکم را فراهم کنند. چرا که الگوهای رفتاری والدین در نهایت زندگی فرزندشان را شکل می دهد.
والدین سمی محیطی منفی و سمی در خانه ایجاد کرده و از ترس، احساس گناه و تحقیر به عنوان ابزاری برای اطمینان از تبعیت فرزندانشان استفاده می کنند. آنها می توانند بدرفتار، کنترل کننده و خشن باشند و هیچ حمایت عاطفی از فرزندانشان نداشته باشند. بزرگ شدن با والدین سمی می تواند بر سلامت جسمی و روانی شما تأثیر بگذارد و کودک را در معرض خطر مصرف مواد مخدر، اعتماد به نفس پایین و مشکلاتی در برقراری روابط با دیگران قرار دهد.
والدین سمی هرگز اعتراف نخواهند کرد که کاری که انجام می دهند اشتباه است و حتی عذرخواهی هم نمی کنند. بسیاری از آنها حتی معتقد هم نیستند که شیوه فرزندپرری آنها آسیب زا است و اصرار دارند که روش آنها کاملا به نفع کودک است. استرس کودکان که در چنین خانوادههایی اجتناب ناپذیر است. رفتارهای توهین آمیز والدین سمی بر فرزندانشان هم در دوران کودکی و هم بزرگسالی تاثیر منفی می گذارد.
نشانه های والدین سمی عبارت اند از:
والدین سمی در هنگام عصبانیت به اعمال خشونت آمیز مانند ضربه زدن، لگد زدن یا حتی خفه کردن فرزندان خود متوسل شوند. این رفتار بر کودک تاثیر گذاشته و دچار ترس، اضطراب و خشم می شود. خشونت عواقب شدید روحی و جسمی بر کودکان دارد و بر هر رابطه ای تأثیر منفی می گذارد.
والدین سمی از لحاظ عاطفی و کلامی فرزند خود را تحقیر می کنند که بسیار مخرب تر از خشونت فیزیکی است. از جمله تحقیر کودک در ملا عام و سرزنش کردن کودک.
والدین سمی اغلب نیازها و خواسته های خود را قبل از نیازهای فرزندانشان در اولویت قرار می دهند. آنها ابتدا به نیازهای اولیه خود رسیدگی می کنند و در آخر نیازهای فرزندان خود را برطرف کنند. این مورد نشانه خودشیفتگی در بین والدین بوده و به ویژه برای نوزادان و کودکان خردسالی که توانایی مراقبت از خود را ندارند مضر است.
والدین سمی بیش از حد در زندگی فرزندان خود دخالت می کنند تا جایی که آزادی، استقلال و فردیت کودک را محدود می کند. از نشانههای والدین کنترلکننده این است که انتظار دارند فرزندشان آنگونه که آنها می خواهند باشد.
والدین سمی ممکن است انتظار داشته باشند که فرزندانشان همیشه مطیع آنها باشند. این والدین هنگامی که قدرت آنها به چالش کشیده شود، بیش از حد واکنش نشان داده و حتی ممکن است پرخاشگری هم کنند.
نیاز به تحسین بیش از حد یکی دیگر از نشانه های والدین خودشیفته است. این والدین از فرزندانشان انتظار دارند که آنها را تحسین کنند و در صورت عدم موفقیت ممکن است با رفتارهای توجه طلبانه عصبانی و رنجیده شوند. این والدین معمولاً در مقابل فرزندان خود را تحسین نمی کنند.
والدین سمی زمانی که کودک روابط نزدیکی با افراد دیگر برقرار می کند، احساس حسادت کرده و این روابط را به عنوان تهدید تلقی می کنند. در موارد شدید آنها حتی سعی می کنند به روابط شما پایان دهند تا دیگر احساس خطر نکنند.
والدین سمی از انتخاب ها، علایق و دستاوردهای فرزندانشان حمایت نمی کنند. دلایل مختلفی برای این امر وجود دارد، از جمله حسادت یا نیاز به کنترل. این ویژگی برای کودکانی که خواهان تایید والدین خود هستند آسیب زا است.
گاهی درک این واقعیت که رفتارهای والدین سمی ریشه در ناآگاهی و تجربههای تلخ گذشته آنها دارد، به ما کمک میکند از چرخهی تکرار آسیب بیرون بیاییم. رهایی از اثرات چنین رابطهای نیاز به آگاهی، درمان و بازسازی درونی دارد. در ادامه با چند گام مؤثر برای شروع این مسیر آشنا میشوید:
اولین قدم برای رهایی، آگاهی از رفتارهایی است که در دوران کودکی تجربه کردهایم و امروز ناخواسته تکرارشان میکنیم. شناخت این الگوها، آغاز مسیر درمان است.
بخشی از بلوغ عاطفی، شناخت مرزهای شخصی و حفظ آرامش روان است. مرزبندی با والدین سمی بهمعنای بیاحترامی نیست؛ یعنی بدانیم چه رفتارهایی را نمیپذیریم و چگونه میتوانیم رابطهای محترمانه اما امن داشته باشیم. این آگاهی، پایهی احساس ارزشمندی و آرامش در بزرگسالی است.
بخشش بهمعنای توجیه رفتارها نیست، بلکه رهایی از سنگینی احساسات گذشته است. با پذیرش آنچه اتفاق افتاده، میتوانیم مسیر زندگیمان را با آرامش و آگاهی تازه ادامه دهیم.
گفتوگو با روانشناس یا مشاور خانواده میتواند به درک بهتر احساسات سرکوبشده و بازسازی مرزهای عاطفی کمک کند. درمان حرفهای راهی برای آشتی درونی است.
هیچ والدینی کامل نیست، اما آگاهی از رفتارهای آسیبزا میتواند مسیر تربیت سالمتری را رقم بزند. والدین سمی اغلب ناخواسته الگوهای منفی را تکرار میکنند، اما با شناخت، درمان و آموزش میتوان این چرخه را متوقف کرد. عشق، همدلی و گفتوگو بهترین دارو برای بازسازی رابطهی والد و فرزند است. همچنین آگاهی والدین از آخرین یافته های روانشناسی و نوروساینس در تربیت کودک، میتواند اثر بسیار بزرگی بر بهبود روابط والد و فرزندی داشته باشد.
در بافملی، باور داریم هر والد آگاهی، میتواند آیندهای روشنتر برای فرزندش بسازد. ما جدیدترین آموزشها و نکات علمی فرزندپروری را از سراسر دنیا انتخاب میکنیم و با زبان ساده در اختیار شما میگذاریم.