چرا کمال‌گرایی در کودکان اتفاق می‌افتد و چطور می‌توان پیشگیری کرد؟

• BaFamily
• 25 آبان 1404
• اشتراک

• کمال‌گرایی چیست و چه نشانه هایی دارد؟
• کمال گرایی در کودکان چگونه شروع می شود؟
• عوارض کمال گرایی در کودکان
• چطور از کمال‌گرایی در کودکان پیشگیری کنیم؟
• جمع‌بندی؛ فرزند شاد بهتر از فرزند بی‌نقص است

کمال‌گرایی چیست و چه نشانه هایی دارد؟

اگر کودکتان انتظارات بالایی از خود داشته باشد، چه وقتی در حال نقاشی است و چه هنگامی که در حال ورزش و یا انجام تکالیف است، از خود رضایت کافی نخواهد داشت و همواره در این فکر خواهد بود که به اندازه کافی خوب نیست.

کمال گراها برای خود اهداف غیرواقعی تعیین کرده، سپس فشار زیادی بر خود وارد می کنند تا تلاش کنند و به اهداف خود برسند. در واقع آنها درگیر تفکر همه یا هیچ هستند و وقتی از اهداف خود کوتاه می آیند عملکرد خود را به منزله شکست اعلام می کنند. تلاش برای کمال از نظر اجتماعی در حد اعتدال قابل قبول و حتی قابل تحسین است اما زمانی که به حد افراطی برسد، یک عامل خطر برای اضطراب، افسردگی، اختلال وسواس فکری (OCD) و اختلالات خوردن است.

کمال گرایی در کودکان چگونه شروع می شود؟

وقتی صحبت از ریشه های کمال گرایی می شود، به این نتیجه می رسیم که تجربیات اولیه کودک مانند پیام هایی که کودکان درباره موفقیت و شکست دریافت می کنند و از بقیه بخصوص والدین می شنوند در شکل گیری روحیه کمال گرایی نقش دارند. به عنوان مثال کودکانی که والدین بسیار انتقادی دارند، احتمال بیشتری برای نشان دادن ویژگی های کمال گرایی از خود نشان می دهند. علاوه بر این، می دانیم که خلق و خوی کودک نیز نقش مهمی در بروز کمال گرایی دارد. در کودکانی که بسیار حساس و مستعد اضطراب هستند، احتمال بروز کمال گرایی بیشتر می شود.

عوارض کمال گرایی در کودکان

کمال گرایی می تواند امری غیرطبیعی و زیان آور به ویژه برای کودکان خردسال باشد. کمال گرایی بر زندگی کودکان تأثیر می گذارد و اگر کنترل نشود، می تواند عواقب طولانی مدت داشته باشد. کمال گرایی در دختران معمولا بیشتر از پسران است.

کودکان کمال گرا اغلب با عزت نفس پایین دست و پنجه نرم می کنند، به راحتی خجالت می کشند و ممکن است در مورد هر اشتباهی وسواس داشته باشند. این کودکان حتی در مورد رنگ آمیزی خارج از خطوط آنقدر وسواس دارند که بارها کاغذشان را مچاله می‌کنند و از نو شروع می‌کنند. اگر در یک آزمون به 9 سوال از 10 سوال به درستی پاسخ دهند، به جای اینکه به پاسخ های درست افتخار کنند، روی یک پاسخ اشتباه تمرکز می کنند. این کودکان حتی ممکن است تیم ورزشی را کنار بگذارند، فقط به این دلیل که فکر می کنند به خوبی بقیه نیستند. کودکان کمال گرا شروع هر کاری را به تعویق می اندازند، زیرا اگر شروع نکنند خطر شکست و ناکامی را نخواهند داشت.

بنابراین کمال گرایی مانع از شرکت کودک در کلاس، توانایی انجام تکالیف، انجام فعالیت های جدید و کسب لذت از فعالیت های اجتماعی و ورزشی می شود.

چطور از کمال‌گرایی در کودکان پیشگیری کنیم؟

کودکانی که کمال گرا هستند سعی می کنند این توهم را ایجاد کنند که همه چیز را تحت کنترل دارند. به جای اینکه بگویند نمی خواهند به مدرسه بروند چون می خواهند از امتحان اجتناب کنند، وانمود می کنند که معده درد دارند. والدین می توانند با روش ها و راهکارهایی از بروز کمال گرایی در کودکانشان جلوگیری کنند.

• کودک خود را با دیگری مقایسه نکنید.
• از به کار بردن کلماتی مانند نابغه و همه چیز تمام و کلماتی از این قبیل خودداری کنید.
• بدون قضاوت احساسات منفی کودکان مانند ناامیدی، اضطراب، غم و ترس را بپذیرید.
• از کودکتان بخواهید که دفتری برای بیان افکار و احساسات خود داشته باشند.
• به آنها کمک کنید بفهمند که انجام هر کاری بدون اشتباه غیرممکن است.
• از مهارت های گوش دادن و دیگر مهارت های ارتباطی استفاده کنید.
• بگذارید بدانند حتی اگر در کاری شکست بخورند، باز هم دوستشان دارید.
• به آنها کمک کنید وظایف و تکالیف خود را اولویت بندی کنند و آنها را به بخش های قابل مدیریت تقسیم کنند.
• کودک را به انجام تکنیک های آرامش بخش مانند گوش دادن به موسیقی آرام بخش، شمارش آهسته، نفس عمیق کشیدن، شرکت در یک سرگرمی، پیاده روی، مطالعه یا هر چیز دیگری که به آرامش آنها کمک می کند تشویق کنید.
• بیوگرافی افراد موفقی را که شکست خوردند اما پشتکار داشتند و با تلاش و پشتکار خود در نهایت به موفقیت رسیدند را با هم بخوانید. مثلا بیوگرافی آلبرت انیشتین.
• فرصت هایی برای موفقیت ایجاد کنید که اعتماد به نفس کودکان را افزایش دهد.

جمع‌بندی؛ فرزند شاد بهتر از فرزند بی‌نقص است

کمال‌گرایی در ظاهر نشانه‌ی تلاش است، اما در عمق خود اضطراب و ترس از شکست را پنهان کرده است. کودکانی که یاد می‌گیرند اشتباه بخشی از رشد است، در بزرگسالی نیز شجاع‌تر و انعطاف‌پذیرتر خواهند بود. به جای پرورش کودکی بی‌نقص، فرزندی شاد و راضی تربیت کنید؛ چون شادی واقعی از پذیرش خود آغاز می‌شود.

---